Piazza Navona

De Piazza Navona, of Circo Agonale, ligt op de plaats waar eens het stadium van Domitianus stond, dat tot 30000 toeschouwers kon bevatten. Delen van het stadium kunnen nog gezien worden onder de palazzi langs de rand van het plein en onder de kerk. De naam ‘navona’ komt van agone, wat competitie betekende. Het veranderde in de loop der tijden van ‘in agone’, tot n’agone, navone en tenslotte in navona. Het plein werd aangelegd door de familie van Paus Innocentius X Pamphili en is een juweel uit de Barok. Innocentius X is geboren in het palazzo van de familie, waar nu de Braziliaanse ambassade is. Dat verklaart waarom er veel gelegen was aan de familie om de groentemarkt, die gehouden werd tussen de ruïnes van het Stadium van Domitianus, te verbouwen tot één van de mooiste pleinen van Rome. De naam Pamphili betekent in feite Pan= alles en Filios= vriend van. De duif die een olijftak in haar bek houdt is dus een perfect symbool voor het wapenschild van de familie. De duif is onder andere terug te vinden boven op de obelisk. Onder paus Innocentius X (Pamphili) werd begonnen met 'lo spectacolo del lago' in navolging van de naumachia van de Romeinse Keizers. Het plein werd onder water gezet, zodat er een meer ontstond. Hier maakten koetsiers met koetsen dan rijtochtjes. De lago werd meerdere keren verboden uit angst voor malaria, maar onder druk van de Romeinse Adel toch steeds weer toegestaan. Hierdoor veranderde het plein in de 19e eeuw langzamerhand in een wasplaats voor de paarden en daarom werd de Lago toen definitief opgeheven en het plein werd betegeld. Er staan hier drie mooie fonteinen. De middelste is de ‘Fontein van de vier rivieren’, van Bernini uit 1651. Het is een rotsachtige structuur die de basis is voor een obelisk. Deze obelisk is een Romeinse imitatie die eens op het Circo di Massenzio stond op de Via Appia Antica. Er rond staan vier reuzenbeelden, 5 meter groot, uitgevoerd door Bernini’s leerlingen, die de Nijl, de Donau, de Ganges en de Rio della Plata voorstellen, die elk een deel van de wereld vertegenwoordigen, Afrika, Europa, Azië en Amerika. Het waren ook de vier voornaamste rivieren die op dat ogenblik bekend waren. Het beeld dat de Nijl vertegenwoordigd houdt de hand voor de ogen. Sommigen beweerden dat dit komt om de gevel van de kerk, die door Borromini ontworpen werd niet te moeten zien. De rivaliteit tussen Borromini en Bernini was groot. Dit is echter niet mogelijk daar de gevel uit een later tijdperk dateert. De houding symboliseert het feit dat in die tijd de bronnen van de Nijl nog niet gekend waren. De bouw van de fontein werd gefinancierd door een zeer onpopulaire taks op het brood. Op de noordelijke zijde van het plein staat de Fontein van Neptunus, van Giacomo della Porta uit 1576. De beelden van Neptunus en de Nereïden komen uit 1873. Op de zuidkant staat de Fontein van de Moor, die ontworpen is door Giacomo della Porta in 1574, en waarbij het beeld van de Moor vecht met een Dolfijn. De fontein werd in 1653 door Bernini gerestaureerd. De naam ‘Moor’ is eigenlijk een vergissing. In feite is het beeld een gespierde Triton. De kerk van St Agnese in Agone staat op de plaats waar de heilige gemarteld werd volgens de legende. In de zomer is de piazza een zeer levendige plaats met zijn vele terrassen. Tekenaars maken schetsen van de voorbijgangers en mimespelers en vuurvreters vermaken het publiek. In december staat er op het plein een kerstmarkt, de Mercato della Befana.

De Piazza Navona, in de oudheid een paardenrenbaan.