Mausoleum van Augustus
Werd opgericht in 27 v C. Het is gebouwd naar het model van een Etruskische Tumulus, met cipressen er rond en bekroond met een bronzen standbeeld. Het bestaat uit een reeks concentrische cirkels die opgetrokken werden in beton en bezet waren met marmer. Binnenin was er een ronde ruimte waar de stoffelijke overresten van Augustus bewaard werden. Augustus was de eerste die de oude regel verbrak die zei dat er in binnen de muren van de stad niemand mocht begraven worden. Rond de centrale zuil lagen prominente leden van de Iulio-Claudia familie begraven. Aan de ingang stonden twee Egyptische obelisken, die door Domitianus naar Rome werden gebracht en nu terug te vinden zijn op het Piazza del Quirinale en de Piazza del Esquilino. De bronzen tabletten waarop de Res Gestae stonden gezet waren hier eveneens opgesteld. Het mausoleum lag in een openbaar park met wandelwegen en bomen. De oorspronkelijke hoogte was 44 meter en de diameter bedraagt 88 meter. De naam ‘mausoleum’ komt van het graf van Mausolus in Halicarnussus dat beschouwd wordt als één van de zeven wereldwonderen uit de oudheid. In de loop der tijden werd er veel gesloopt en gebruik als bouwmateriaal voor andere monumenten. In de 12de eeuw werd het monument omgebouwd tot een burcht door de Colonna familie. In de 16de eeuw werd de grond gekocht door de familie Soderini die een hangende tuin inrichtten en een wijngaard. In de 18de eeuw werd de ronde vorm van het mausoleum omgevormd tot een arena en vonden er stierengevechten plaats. In de 19de eeuw werd het terrein gebruikt als een circus en een theater. In 1907 kwam werd het mausoleum officieel een concerthal en werd gebruikt door het theatergezelschap Augusteo. Er konden met gemak 3500 toeschouwers plaatsnemen. In 1936 kwam er een einde aan de commerciële exploitatie en begonnen de uitgravingen.
Augustus zelf heeft zijn mausoleum ontworpen en laten bouwen. Hij besloot tot dit bouwwerk bij zijn terugkeer van de militaire campagne in Egypte, die eindigde met de overwinning bij Azio (31 v C.) en de onderwerping van Cleopatra en Marcus Anthonius. In Alexandrië bezocht hij het graf van Alexander de Grote en dat inspireerde hem ongetwijfeld tot de oprichting van een eigen grafmonument voor de dynastie van het geslacht Iulius-Claudia als een onsterfelijk symbool voor zijn familie en macht. Het is het eerste grote voorbeeld van de zelfverafgoding en hield tegelijkertijd een politieke boodschap in. Het was een symbool voor zijn macht en de stabiliteit van zijn dynastie. Hij liet het gebouw neerzetten op het Marsveld, zodat zijn naam voor altijd zou verbonden zijn met de grootsten van Rome. Hij maakte van het gebouw het grootste grafmonument van Rome en plaatste het in een gebied waar het zeker boven andere gebouwen zou uitsteken. Tenslotte plaatste hij een standbeeld van zichzelf op de top en de Res Gestae bij de ingang.
Het Mausoleum, grafmonument voor Augustus, maar vooral propaganda tijden zijn leven.