Fontana di Trevi

Als ze niet de mooiste is, is ze zeker de meest artistieke en de beroemdste van al de fonteinen in Rome. De fontein werd gebouwd door de architect Salvi (1735) in de tijd van Clemens XII, en versierd door verschillende kunstenaars uit de school van Bernini. De werken werden beëindigd in 1761 en de fontein werd ingewijd op 22 mei door Paus Clemens XIII. Het is een belangrijk werk uit de late barok. Ze staat voor het Palazzo Poli, versierd met standbeelden en bas-reliëfs in rotspartijen. De fontein is niet alleen beroemd voor zijn water maar ook voor de legende die zegt dat wie drinkt uit de fontein, of wie een muntstuk met zijn rechterhand over zijn linker schouder in de fontein werpt, ervan verzekerd is dat hij terug zal keren naar Rome. De munten worden verzameld en aan een liefdadig doel geschonken en sedert 1961 is het water ondrinkbaar verklaard. Het is één van de symbolen van Rome. De sculpturen vertellen over de verschillende gebeurtenissen die gepaard gingen met de ontdekking van de bron die het water van de fontein voedt. Het plein heeft waarschijnlijk de meeste bezoekers van heel Rome. De fontein is de verlenging van het Acqua Vergine (maagdelijk water) dat door Marcus Vespasianus Agrippa in het jaar 19 naar Rome werd geleid als voeding voor de termen die door hem gebouwd werden bij het Pantheon en voor de bevloeiing van zijn tuinen op het Marsveld. De bron lag op ca 22km. afstand van de stad vlakbij Salone. De naam van het water (acqua vergine) verwijst naar een meisje dat aan dorstige soldaten een bron aanwees terwijl volgens anderen de naam verwijst naar de helderheid van het niet besmette water. Een derde hypothese maakt gewag van een wichelroedeloper die gebruikt maakte van een ‘virga’, dus een kleine ‘verga’ (staf) om de ondergrond te onderzoeken. Na de val van het West-Romeinse Rijk vernielden de Gothen bij hun belegering van de stad Rome de aquaducten. Daarna was het voor hen een koud kunstje om de stad te veroveren. Het zou daarna 1000 jaar duren voor de Pausen de ingenieusiteit van de Romeinen inzagen die de stad met vers water voorzagen. Met dat doel werden in de stad verschillende fonteinen aangelegd, de zogenaamde ‘Mostra’. In 1453 liet Paus Nicolaas V een fontein maken door Giovan Battista Alberti bij de plaats die ‘dello Trejo’ heette. In de loop der tijden veranderde de naam in Trevi. Een andere bron zegt dat de naam Trevi afgeleid is van ‘trivium’, een plaats waar drie belangrijke wegen samenkomen. De fontein was belangrijk voor de stad omdat men eindelijk, na jaren het water uit de Tiber te hebben gebruikt als drinkwater, beschikte over bronwater. Clemens XII besloot de fontein te verfraaien en schreef een wedstrijd uit waaraan de grootste kunstenaars uit zijn tijd deelnamen. Het doel was om Rome een kunstwerk te schenken en de stad met voldoende drinkbaar water te voorzien. Het ontwerp van Salvi werd verkozen alhoewel hij niet de winnaar was. De bouw nam 23 jaar in beslag. In het midden staat er een boog gedragen door vier Corinthische zuilen waarbij op het plafond het wapenschild van Clemens XII is aangebracht. Daarboven staan vier figuren die de jaargetijden symboliseren. Centraal staat het beeld van Oceanus, voorgesteld op een wagen die de vorm van een schelp heeft en voortgetrokken door gevleugelde paarden tussen de rotsen rijdt. De paarden stellen de rustige en de onstuimige zee voor. De personen naast Oceanus vertegenwoordigen ‘gezondheid’ rechts en ‘overvloed’ links, een verwijzing naar het voordeel van helder drinkwater. Tussen de andere figuren staan tritons, zeedieren, mythologische en echte. De grote vaas die op de zijkant neemt het zicht op de fontein weg van wie bij de winkel erachter staat en is er zo gekomen: Salvi liet zich scheren bij de barbier die die winkel had en moest elke keer de fantasievolle kritiek aanhoren van de barbier. Hij strafte hem door hem op die manier het zicht op de fontein te ontnemen. De bas-reliëfs vertellen het verhaal van aquaduct, gemaakt door Agrippa en de legende van de maagd die dorstige soldaten drinken gaf.Vanuit de Trevifontein worden vijftien grote en veertig kleine fonteinen van water voorzien. De films Vacanze Romana en vooral “La Dolce Vita” van Frederico Fellini met de scène waarbij Anita Ekberg door de fontein wandelt heeft ook bijgedragen tot de wereldwijde faam van de fontein.

Wie een muntstuk in de fontein werpt verzekert zich van een terugkeer naar de Eeuwige Stad.